Żelazo – Właściwości, niedobór, nadmiar i źródła żelaza
Żelazo w organizmie człowieka jest konieczny do transportu tlenu, jako składnik cząsteczki mioglobiny i hemoglobiny. Bierze udział w powstawaniu neuroprzekaźników, niektórych hormonów, w szpiku kostnym żelazo jest wykorzystywane w procesie tworzenia krwinek czerwonych, odgrywa także bardzo istotną rolę w zwalczaniu bakterii i wirusów przez system immunologiczny. Żelazo wpływa także na metabolizm cholesterolu oraz sprzyja detoksykacji organizmu.
Żelazo – Właściwości, niedobór, nadmiar i źródła żelaza
Żelazo jest lepiej przyswajalne z połączeń hemowych niż niehemowych. Na efektywność wchłaniania żelaza niehemowego mogą niekorzystnie wpływać inne składniki diety takie jak: białko zawarte w mleku i przetworach mlecznych, jajach, wapń, cynk, miedź, z kolei korzystny wpływ na wchłanianie ma obecność witaminy C. Źródłem dobrze przyswajalnego żelaza hemowego są produkty zwierzęce takie jak: wątroba, nerki, serce, mięso czerwone, ryby i drób. Żelaza niehemowego dostarczają nam głownie żółtka jaj, produkty pełnoziarniste, szpinak, szczaw, nać pietruszki.
Żelazo – Właściwości, niedobór, nadmiar i źródła żelaza
Niedobry żelaza u ludzi występują często i są na ogół spowodowane niską zawartością przyswajalnej formy tego pierwiastka w pożywieniu. Utrata żelaza zwiększa się w stanach patologicznych w wyniku krwawień, przewlekłych stanów zapalnych, infekcji i chorób nowotworowych. Objawy wynikające z niedoboru żelaza to: bladość skóry, śluzówek i spojówek, warg, zajady w kącikach ust, osłabienie umysłowe, osłabienie mięśni, palpitacje serca, szybkie męczenie się, u dzieci słabszy rozwój psychiczny, zmniejszona odporność organizmu, ograniczony wzrost. Niedobór żelaza jest przyczyną niedokrwistości niedobarwliwej. Na niedokrwistość wynikającą z niedoboru żelaza najbardziej narażone są niemowlęta powyżej 4. miesiąca życia, dzieci, młodzież i kobiety w ciąży. Anemia występująca w I i II trymestrze ciąży znacznie zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu oraz urodzenia dziecka z niską masą urodzeniową.
Żelazo – Właściwości, niedobór, nadmiar i źródła żelaza
Nie zaobserwowano przypadków toksyczności nadmiaru podaży żelaza z pożywienia. Do początkowych objawów przedawkowania żelaza z preparatów farmaceutycznych należą nudności, biegunka i wymioty. Następnie pojawiają się zaburzenia ze strony układu sercowo – naczyniowego, centralnego układu nerwowego, nerek, wątroby i układu krwionośnego. Zbyt duża podaż żelaza prowadzi do wzrostu produkcji wolnych rodników, a w konsekwencji zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów.
Dietetyk Katowice
Author Info
