Dieta w depresji
Dieta w depresji jest od dłuższego czasu często poruszanym tematem. Badania wykazują, że w krajach średnio- i wysokorozwiniętych depresja jest jedną z chorób na którą najczęściej chorują ludzie dorośli. Niestety przewlekła depresja może doprowadzić do samobójstw aż w 15% przypadków. Oprócz psychospołecznych czynników ryzyka zaliczamy również : występowanie choroby w rodzinie oraz czynniki środowiskowe i socjalne, ale także wpływ diety. Leczenie depresji wymaga stosowania środków farmakologicznych, wsparcia psychiatry oraz leczenia dietetycznego. Jednak ponad połowa przypadków depresji nie zostaje w ogóle zdiagnozowana. Dlatego ważne jest, aby dobrze rozpoznać objawy tej choroby i rozpocząć właściwą diagnostykę.
Objawami depresji są
- spadek nastroju oraz zwiększone odczuwanie smutku, lęku i niepokoju,
- myślenie depresyjne (tj. pesymistyczna ocena własnej przeszłości, a także teraźniejszości i przyszłości, zaniżona samoocena oraz urojenia depresyjne),
- brak przyjemności z czynności, które kiedyś sprawiały radość i zainteresowanie,
- zmniejszony lub zwiększony apetyt, które mogą spowodować nagłe, niezamierzone zmiany masy ciała,
- pogłębiające się uczucie braku sensu życia oraz częste myślenie o śmierci.
Dieta w depresji – Leczenie żywieniowe depresji
Nietradycyjną formą leczenia depresji jest dietoterapia. Zastosowanie odpowiedniego sposobu odżywania wspomaga układ nerwowy i może być pomocne w farmakoterapii i psychoterapii. Badania wykazują zmniejszenie występowania depresji i samobójstw w wyniku zastosowania zdrowego modelu żywienia. Zawartość w pożywieniu odpowiednich składników odżywczych wpływa na prawidłowe funkcjonowanie systemu antyoksydacyjnego, który może mieć wpływ na występowanie zaburzeń psychicznych w przypadku nieprawidłowego odżywiania się. Zmniejszenie objawów depresji może być efektem stosowania diety niskokalorycznej i bezglutenowej.
Składniki odżywcze niezbędne w leczeniu depresji
- kwasy tłuszczowe omega-3 mają wpływ na powstawanie i przebieg depresji. Kwas eikozapentaeonowy (EPA) jest prekursorem związków ważnych dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Kwasy omega-3 budują osłonki mielinowe neuronów oraz regulują przepływ sygnałów nerwowych.
Źródło: tłuste ryby (łosoś, śledź, sardynka, makrela, węgorz, halibut), które powinno się spożywać 1-2razy w tygodniu oraz oleje roślinne ( rzepakowy, sojowy, słonecznikowy, z zarodków pszennych, oliwa z oliwek). Jeśli dieta nie pokrywa wystarczającego zapotrzebowania na kwasy omega-3 można zastosować suplementację, która przynosi pozytywny efekt w walce z chorobą.
- kwas foliowy- w dawce 0,8 mg/dobę pozytywnie wpływa na zniesienie choroby. U pacjentów chorujących na depresję występuje niski poziom B9 we krwi, konsekwencją może być ograniczenie skuteczności farmakoterapii, zmniejszenie syntezy neurotransmiterów oraz wzrost homocysteiny w organizmie.
Źródło: warzywa: sałata, szpinak, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, szparagi, bób, zielony groszek, buraki, pomidory, ziarna, orzechy, pełnoziarniste pieczywo, owoce cytrusowe, wątroba, jaja, sery oraz drożdże. Witamina B9 jest wrażliwa na długie przechowywanie, światło oraz wysoką temperaturę, dlatego najlepiej spożywać owoce i warzywa w postaci surowej.
Dieta w depresji
- Witamina D– może mieć wpływ na zmniejszenie objawów depresji, jak i jej zapobiegać. Należy ją obowiązkowo suplementować w okresie jesienno-zimowym, nie tylko przez chorujących na depresję, ale całą populację polską w ilości 2000 IU/dobę.
Źródło: mięso, ryby, żółtko jaja, mleko krowie, grzyby.
- Cynk – niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Podawanie cynku równolegle ze środkami farmakologicznymi ma silniejszy wpływ na złagodzenie objawów depresji. Dotyczy to szczególnie osłabienia pamięci, niezdecydowania w działaniu, a także obniżeniu koncentracji.
Źródło: pestki dyni, nasiona słonecznika, pełnoziarniste pieczywo, nasiona roślin strączkowych, zarodki pszenne, sezam, ryż dziki, komosa ryżowa.
- Selen- odpowiada za poprawę nastroju i zmniejszenie uczucia niepokoju.
Źródło: orzechy, szczególnie brazylijskie, ryby (głównie tuńczyk i łosoś), drób, pszenica, grzyby, jaja,
- Tryptofan- niskie jego spożycie może przyczynić się do niskiego poziomu serotoniny (hormonu szczęścia), co skutkuje zaburzeniami emocjonalnymi.
Źródło: pestki dyni, nasiona roślin strączkowych, indyk, cielęcina, halibut, tuńczyk, nabiał, awokado, banany, ananas, szparagi, pestki słonecznika czy szpinak.
Witaminy z grupy B
- Witamina B1(tiamina)- wspiera układ nerwowy dzięki regulacji procesów wykorzystania energii przez mózg oraz przekazywania impulsów nerwowych.
Źródło: mięso, zarodki pszenne, nasiona słonecznika, pistacje, nasiona roślin strączkowych, żytnie pieczywo czy płatki owsiane ,
- Witamina B3 (niacyna)- Łagodzi stany lękowe, rozdrażnienie i niepokój.
Źródło: chude mięso, makrela, tuńczyk jaja, twaróg, wątróbka , pełnoziarniste produkty zbożowe,
- Witamina B5(kwas pantotenowy) – chroni przed spadkiem nastroju.
Źródło: kurczak, otręby, makrela, śledź, pełnoziarniste pieczywo, nabiał , jaja, brokuły, pomarańcze i orzechy,
- Witamina B6 (pirydoksyna)- utrzymuje ona na odpowiednim poziomie serotoninę.
Źródło: drób, kasza gryczana, brokuły, ziemniaki, ryby, jaja,
- Witamina B12 (kobalamina)- odpowiedzialna jest ona za poprawę skuteczności farmakoterapii depresji. Źródło: mięso, ryby, mleko, jaja, sery.
Produkty przeciwwskazane:
- Alkohol – należy go unikać, ponieważ może wpływać na zmniejszenie działania leków przeciwdepresyjnych i psychoterapii oraz ma działanie neurotoksycznie, powodując rozwój depresji i jej objawy.
- kofeina – zawarta w kawie, herbacie, a szczególne napojach energetyzujących spożywana w nadmiarze obniża poziom serotoniny oraz wywołuje uczucie niepokoju, spadki nastroju i zaburzenia snu,
- żywność wysoko przetworzona – tłuste i słodkie przekąski, gazowane, słodzone napoje oraz żywność typu fast-food.
Po pierwsze należy spożywać 4-5 posiłków o regularnych porach oraz unikać podjadania pomiędzy nimi. Po drugie porcje powinny być małe oraz zaleca się picie dużej ilości wody. Poza tym badania wykazały, że czekolada, rafinowane zboża, pełnotłuste przetwory mleczne są związane z wyższym ryzykiem wystąpienia depresji.
Dieta w depresji – Podsumowanie
Podsumowując to styl życia człowieka, jego nawyki żywieniowe, przemysł spożywczy, urbanizacja i globalizacja mają wpływ na stan psychiczny. Przede wszystkim depresja to choroba, która bardzo wpływa na jakość życia. Może być ona spowodowana przeżytą traumą, chorobą, utratą bliskiej osoby czy czynnikami socjoekonomicznymi. Dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie i zastosowanie leczenia. Z tego powodu niezbędne jest zastosowanie farmakoterapii, psychoterapii i dietoterapii oraz duże znaczenie ma wsparcie bliskich.
Artykuł opracowany przez praktykantkę: Magdalenę Karge
Po więcej ciekawych artykułów zapraszamy na naszego bloga
mgr Kamila Dyndor
FIZJODIET MEDICAL SPA & Masaż Katowice