Dieta dla cukrzyka
Dieta dla cukrzyka to dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwo przyswajalnych. Czyli węglowodanów prostych, o wysokim indeksie glikemicznym.
Cukrzyca to grupa schorzeń charakteryzujące się hiperglikemią. Wynika ona z upośledzenia wydzielania lub działania insuliny w organizmie chorego. W artykule omówimy dla typu cukrzycy: cukrzycę typu I oraz cukrzycę typu II.
Dieta dla cukrzyka: cukrzyca typu I
Cukrzyca typu I spowodowana jest destrukcją komórek β-trzustki, co w konsekwencji powoduje niedobór insuliny.
Po pierwsze zasadniczym celem żywienia osób cierpiących na cukrzycę typu I jest ograniczenie spożycia węglowodanów prostych i łatwo przyswajanych. Po drugie prowadzenie dostosowaną do obecnego stanu zdrowia pacjenta insulinoterapię.
Planowanie diety często bazuje na podstawie wymienników: białkowych (WB), tłuszczowych (WT) oraz węglowodanowych (WW). Dzięki temu chory jest w stanie sam planować i urozmaicać swoje żywienie za pomocą odpowiednich tabel.
Zatem tabele wymienników stanowią źródło informacji dotyczącej ilości wybranego produktu, która dostarcza określonej ilości wymienników oraz wartości indeksu (IG) i ładunku (ŁG) glikemicznego produktów.
Na każdy wymiennik przypada odpowiednio:
- jeden wymiennik białka zwierzęcego dostarcza go w ilości 10g
- 1 wymiennik węglowodanowy dostarcza 10g węglowodanów przyswajalnych
- jeden wymiennik tłuszczowy dostarcza go w ilości 10g
Z wyjątkiem wspomnianego wcześniej ograniczenia cukrów prostych żywienie chorego powinno być zgodne z zasadami żywienia osób zdrowych. Oznacza to następujący udział składników pokarmowych w diecie: białko 15-20%, tłuszcze 30-35%, węglowodany o niskim indeksie glikemicznym 40-50%. Z kolei spożycie błonnika pokarmowego dziennie powinno wynosić ok. 25-40g.
Rozkład posiłków w cukrzycy typu I
Posiłki powinny być spożywane regularnie z równomiernym rozkładem porcji węglowodanów. Często zaleca się 5-6 posiłków.
Celem stosowania powyższych zaleceń żywieniowych u osób chorujących jest uzyskanie wyrównania metabolicznego. A co za tym idzie uniknięcie stanów hipoglikemii i hiperglikemii. Omówione postępowanie dietetyczne wraz z prawidłową farmakoterapią stanowi również podstawę prewencji i leczenia przewlekłych powikłań cukrzycy.
Dieta dla cukrzyka: cukrzyca typu II
Natomiast cukrzyca typu II spowodowana jest rozwijającą się dominująca insulinoopornością z względnym niedoborem insuliny. Aż do dominującego defektu jej wydzielania z insulinoopornością.
Celem leczenia jest uzyskanie wyrównania metabolicznego oraz należnej masy ciała osób chorych.
Na skuteczne leczenie cukrzycy typu II czasami składa się prawidłowa farmakoterapia dostosowana indywidualnie do potrzeby pacjenta. Jednak kluczowe znaczenie ma tutaj dieta z ograniczeniem węglowodanów łatwo przyswajalnych. Bowiem są pacjenci, którzy nie przyjmują leków i wyrównują wyniki za pomocą diety.
Wiele osób chorujących na cukrzycę typu II to osoby z nadwagą lub otyłe. W przypadku nadmiernej masy ciała pacjenta zaleca się zmniejszenie wartości energetycznej diety średnio o 10-25% na dobę. To w konsekwencji pozwoli uzyskać spadek masy ciała. Dieta osoby chorującej na cukrzycę typu II powinna spełniać takie same kryteria jak dieta osoby chorującej na cukrzycę typu I.
Dieta w cukrzycy typu II
Planowanie żywienia chorego także często bazuje na podstawie wymienników przy użyciu tabel wymienników. Stanowią one źródło informacji dotyczącej ilości wybranego produktu, która dostarcza określonej ilości wymienników oraz wartości indeksu (IG) i ładunku (ŁG) glikemicznego produktów. Węglowodany proste i łatwo przyswajalne powinny być ograniczone w diecie. Posiłki powinny być spożywane regularnie z równomiernym rozkładem porcji węglowodanów. Ilość posiłków dopasowana jest indywidualnie, najczęściej między 4, a 5.
Żywienie chorego powinno być zgodne z zasadami żywienia osób zdrowych. Co oznacza następujący udział składników pokarmowych w diecie: białko 15-20%, tłuszcze 30-35%, węglowodany o niskim indeksie glikemicznym 40-50%. Z kolei spożycie błonnika pokarmowego dziennie powinno wynosić ok. 25-40g.
Powyższe zasady żywienia stanowią podstawę skutecznego leczenia cukrzycy oraz prewencji i leczenia jej przewlekłych powikłań.
Cukrzyca a alkohol
Zalecenia dotyczące spożycia alkoholu przez pacjentów chorujących na cukrzycę wskazują na korelację dotyczącą hamowania uwalania glukozy z wątroby. To może skutkować stanami hipoglikemii, w szczególności, gdy chory w międzyczasie nie spożywa żadnego pożywienia. W wyjątkowych sytuacjach u osób bez współistniejących schorzeń dopuszcza się, aby chorujące kobiety przyjmowały nie więcej niż 20 g alkoholu na dobę. Natomiast mężczyźni nie więcej niż 30g alkoholu na dobę. Alkohol najkorzystniej spożywać do posiłku.
Podsumowując dieta ma bardzo istotne znaczenie w tej jednostce chorobowej. Zwłaszcza w cukrzycy typu II, gdzie jest możliwość unikania przyjmowania leków. Jednak w cukrzycy typu I leki są niezbędne, mimo stosowania prawidłowego żywienia.
Po więcej ciekawych artykułów zapraszamy na naszego bloga
mgr Kamila Dyndor
FIZJODIET MEDICAL SPA & Masaż Katowice
Author Info
