Osteoporoza
Osteoporoza to uogólniona choroba szkieletu, która charakteryzuje się niską masą kości, zaburzoną architekturą tkanki kostnej i w konsekwencji – jej zwiększoną łamliwością oraz podatnością na złamania.
Cicha Epidemia – tak często nazywana bywa osteoporoza z powodu bezobjawowego przebiegu w początkowym okresie rozwoju aż do momentu, po którym następuje już „kaskada złamań”. Choroba ta dotyczy 1 z 3 kobiet oraz 1 z 6 mężczyzn po 50 roku życia.
Złamania w osteoporozie
– nadgarstka i nasady dalszej kości przedramienia
– kompresyjne trzonów kręgowych
– końca bliższego kości udowej
Osteoporoza – Czynniki ryzyka
DIETETYCZNE
– Zbyt niska podaż wapnia
– Nadmierna podaż fosforanów
– Niedobory Wit.D3
– Używki: alkohol, herbata, napoje energetyczne
NIEDIETETYCZNE
– Płeć/menopauza
– Wiek
– Mała aktywność fizyczna
– Niska masa ciała – szczupła budowa ciała
– Predyspozycje rodzinne/genetyczne
– Palenie tytoniu
– Zaburzenie hormonalne
CZYNNIKI NA KTÓRE PACJENT NIE MA WPŁYWU
– Płeć kobieca
– Starzenie się
– Rasa kaukaska
– Wywiad rodzinny (ze strony matki)
CZYNNIKI NA KTÓRE PACJENT MA WPŁYW (Choroby sprzyjające osteoporozie)
– Jadłowstręt psychiczny
– Pierwotny hipogonadyzm
– Zespoły złego wchłaniania
– nadczynność tarczycy
– przewlekła niewydolność nerek
– Nadczynność przytarczyc
– Zespół i choroba Cushinga
– Prolactinoma
– Cukrzyca typu I
Osteoporoza – Zasady profilaktyki
- Eliminacja czynników ryzyka
- Dieta i zapewnienie prawidłowego stanu odżywiania
- Suplementacja wapnia (1200-1500 mg Ca++/d)
- Suplementacja Wit D (400-800 i więcej jednostek/d)
- Aktywność fizyczna
- Leczenie chorób współistniejących
- Profilaktyczne stosowanie leków
- Zapewnienie dostatecznej podaży wapnia w młodości warunkiem osiągnięcia optymalnej masy szczytowej kości
Osteoporoza- Dieta
1. Zaleca się spożywanie produktów bogatych w wapń i/lub witaminę D:
– sery podpuszczkowe dojrzewające (żółte)
– mleko kozie i jego przetwory
– fermentowane produkty mleczne (jogurty, kefiry)
– ryby tłuste morskie (sardynki z puszki i inne podobne ryby należy zjadać ze szkieletem, zawierającym większość wapnia)
-jarmuż, migdały, figi, kapusta, mak, sezam, orzechy włoskie
2. Zwiększenie spożycia produktów alkalizujących
– mleko
-warzywa (najlepiej do każdego posiłku)
-owoce
3. Dbać o podaż magnezu, cynku i wit. K
-Magnez (np. ciemne pieczywo, otręby, płatki owsiane, pestki dyni i kiełki)
-Cynk (np. wołowina, krewetki, szpinak, siemię lniane, ostrygi i nasiona dyni)
-Wit. K (np. brokuły, jarmuż, szpinak, brukselka, sałata rzymska, lodowa, rukola, roszponka, kapusta włoska, szparagi)
4. Rozsądne korzystanie z promieniowania słonecznego
5. Suplementacja diety wapniem i witaminą D, jeśli to konieczne
6. Utrzymywanie odpowiedniej aktywności ruchowej i masy ciała w normie
7. Zapobieganie upadkom
8. Stosować się do zasad piramidy zdrowego żywienia
Ograniczenia
- Ograniczenie jedzenia dużych ilości razowego chleba, który jest źródłem fitynianów (utrudniają przyswajanie wapnia)
- Należy ograniczyć stosowanie soli kuchennej do 5g (łyżeczka)
- Ograniczenie spożycia alkoholu, mocnej kawy i herbaty, napoje gazowane np. cola oraz napoje energetyczne (zwiększają wydalanie wapnia z moczem)
- Mięso i wędliny (ponad ok. 75g dziennie) – mimo zawartości pełnowartościowego białka, są źródłem fosforu (w tym fosforany dodawane w trakcie produkcji). Spożycie w znacznych ilościach fosforu utrudnia przyswajanie wapnia
- Unikanie żywności wysoko przetworzonej oraz typu fast food
- NIE ZALECA SIĘ – Dieta bogato białkowe zwiększają utratę wapnia z moczem – (średnio 1 – 1,5mg wapnia/ 1g białka)
- Zaprzestać palenia tytoniu
- Należy unikać źródeł szczawianów:
– szpinak
-szczaw
-rabarbar
-botwinka
-herbata i kawa w dużych ilościach
Artykuł opracowany przez praktykantkę: Julię Juszczyk
Po więcej ciekawych artykułów zapraszamy na naszego bloga
mgr Kamila Dyndor
FIZJODIET MEDICAL SPA & Masaż Katowice
Author Info
